Web Analytics Made Easy - Statcounter

جواد عقیلی هنرمند پیشکسوت نقاشی قهوه‌خانه‌ای معتقد است که این هنر اصیل و آئینی دچار مهجوری و غربت شده و گویی بهار آن به سر آمده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نقاشی قهوه‌خانه نوعی نقاشی روایی رنگ روغنی با مضامین رزمی، مذهبی و بزمی است که در دوران جنبش مشروطیت بر اساس سنت‌های هنر مردمی، دینی و با اثرپذیری از نقاشی طبیعت‌گرایانه مرسوم آن زمان، به دست هنرمندانی مکتب ندیده پدیدار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خاستگاه و زمینه‌ساز این هنر نقاشی، سنت کهن قصه‌خوانی، مرثیه‌سرایی و تعزیه‌خوانی در ایران بوده است و پیشینه‌اش به قرن‌ها پیش از پیدایی قهوه‌خانه‌ها می‌رسد.

گرچه بر اساس این تعریف، نقاشی قهوه‌خانه‌ای یکی از مهم‌ترین شاخه‌های هنر ایرانی محسوب می‌شود اما امروز دیگر کسی نیست که قهوه‌خانه‌ها را با نقاشی‌های خود مزین سازد و داستان‌های کهن فارسی را با این هنر محبوب و مردمی روایت کند.

نقاشی قهوه‌خانه، بازتابی اصیل و صادق از هنر هنرمندانی عاشق و دل‌سوخته است. هنرمندانی از تبار مردمان ساده‌دل و آینه‌صفت کوچه و بازار، همان‌هایی که از پس قرن‌ها سکوت، زیر سقف تاریک قهوه‌خانه‌ها در خلوت عارفانه تکیه‌ها و حسینیه‌ها، در سر هر کوی و برزنی، چشم در چشم مردم دوختند و در محفلی پر انس و الفت، بغض معصومانه‌شان به یک‌باره شکست. همان‌ها که در ستایش راستی‌ و مردانگی‌ نقش‌ها زدند و حکایت کژی‌ها و پلیدی‌ها را تقریر کردند.

حسینی: نقاشی قهوه‌خانه‌ای در دانشگاه‌های هنر ما جایگاهی ندارد/ طالعی‌نیا: گالری‌داری در «مافیا» و «بیزینس» غرق شده است

در روزگارانی نه چندان دور، هنرمندان فقیدی چون حسن اسماعیل‌زاده معروف به چلیپا، حسین قوللر آغاسی، محمد مدبر، حسین همدانی، محمد فراهانی و... بودند که شاهنامه را به تصویر می‌کشیدند، عاشورا را روایت می‌کردند و نظامی و عطار را روی پرده می‌آوردند اما پس درگذشتشان دیگر کمتر کسی نامی از این هنر به زبان ‌آورد و کمتر کسی ادبیات فولکلور و کلاسیک ایرانی را بر بوم‌های نقاشی، خیالی‌نگاری کرد.  

نام هنر نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران در دهه‌های اخیر با نام «جواد عقیلی» پیوند خورده است. چه بسیار تابلوهایی که عقیلی آنها را خلق کرده و چه فراوان آثار ماندگاری که هنرمندان بزرگی چون حسین قوللر آغاسی و محمد مدبر در ذیل آنها نوشته‌اند: به «سفارش مهندس عقیلی».

جواد عقیلی یکی از آخرین بازمانده‌های نسل درخشان نقاشان قهوه‌خانه‌ای در ایران است. او که علاوه بر نقاشی به کار مجموعه‌داری آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای نیز مشغول است، همچنان امید دارد که نقاشی قهوه‌خانه‌ای بار دیگر بهار خود را بازیابد و هنرمندان جوان نسبت به آن شور و اشتیاق نشان دهند.

اینک به بهانه فرارسیدن ماه محرم، موسم سوگواری بر سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به سراغ این هنرمند صاحب‌نام و پیشکسوت نقاشی قهوه‌خانه‌ای رفتیم و با او درباره این هنر اصیل و آئینی به گفت‌وگو نشستیم.

جواد عقیلی هنرمند شناخته‌شده نقاشی قهوه‌خانه‌ای با اشاره به مهجوریت این هنر اصیل و آئینی به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم گفت: هر پدیده‌ای فصل و بهاری دارد. نقاشی قهوه‌خانه‌ای نیز باوجود اینکه ماهیتی اصیل و قدمتی دیرین دارد و هنری صد درصد ملی و ایرانی محسوب می‌شود، متاسفانه به علت اینکه جوانان بیشتر به مدرنیسم و نقاشی‌های اروپایی علاقه نشان می‌دهند، دچار مهجوری و غربت شده و گویی بهار آن به سر آمده است. باوجود این، نقاشی قهوه‌خانه‌ای همچنان اصالت خود را حفظ کرده و هنوز هم آثاری هرچند معدود در این زمینه خلق می‌شود. کسانی که به نقاشی علاقه‌مند هستند، قدر این سنت دیرین و اصیل را می‌دانند و آن را دنبال می‌کنند.

این هنرمند ادامه داد: شاید یکی دیگر از دلایلی که باعث شده است امروز کمتر به نقاشی قهوه‌خانه‌ای پرداخته شده و نسبت به آن علاقه نشان داده شود، این است که نقاشی قهوه‌خانه‌ای نه در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود و نه آموزشگاه‌های هنری‌ نسبت‌ به آن اقبالی نشان می‌دهند. لازم است بار دیگر بر این نکته تأکید کنم که نقاشی قهوه‌خانه‌ای، هنری تماما ملی و ملهم از سنت،‌ تاریخ و ادبیات ایرانی است و وجود آن برای فرهنگ و هنر ما غنیمتی ارزنده محسوب می‌شود.

عقیلی در پاسخ به این پرسش که آیا همچنان در زمینه خلق نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای فعالیت می‌کند یا خیر، عنوان کرد: من 87 سال سن دارم و در اثر استفاده مداوم از رنگ روغن دچار آسم و ناراحتی ریه شده‌ام. از این‌رو دیگر نمی‌توانم کار کنم. با وجود این، در طول سال‌های اخیر تلاش‌ کرده‌ام تا مجموعه‌ای شخصی‌ از آثار فاخر هنرمندان نقاشی قهوه‌خانه‌ای را گردآوری و نگهداری کنم. اکنون این مجموعه در دسترس است و می‌تواند مورد استفاده و بهره‌برداری هنرمندان جوان و پژوهشگران علاقه‌مند به حوزه نقاشی قهوه‌خانه‌ای قرار گیرد. امیدوارم با این کار توانسته باشم به وظیفه خود در قبال فرهنگ و هنر اصیل کشورم ایران، عمل کرده باشم.

این نقاش پیشکسوت در بخش دیگری از سخنانش از آمادگی خود برای معرفی استادان توانمند و مجرب نقاشی قهوه‌خانه‌ای به دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های هنری خبر داد و گفت: در صورت تمایل دانشگاه‌ها و آموزشگا‌ه‌های هنری، من این آمادگی را دارم تا هنرمندان ذی‌صلاح و قابل نقاشی قهوه‌خانه‌ای را به آنها معرفی کنم تا از این رهگذر در آینده نزدیک، شاهد بهبود وضعیت تعلیم و آموزش این هنر اصیل و بومی در چنین محافلی باشیم.

اینجا خیمه هنرمندانِ حسین (ع) است/ دستان هنرمندی که برای عزای عزیز فاطمه (س) "عاشقانه" کار می‌کنند + گزارش تصویری

عقیلی در پاسخ به این پرسش که آیا نقاشی قهوه‌خانه‌ای می‌تواند بار دیگر بهار خود را بیابد و همچون گذشته مورد اقبال و توجه هنرمندان ایرانی قرار گیرد یا خیر، گفت: بعید نیست که بهار نقاشی قهوه‌خانه‌ای بار دیگر از راه برسد. ما هم‌اکنون دو سه هنرمند داریم که هنوز نقاشی قهوه‌خانه‌ای را ادامه می‌دهند. به‌ویژه اینکه در کشورهای اروپایی و آمریکایی هم از نقاشی قهوه‌خانه‌ای استقبال بسیار خوبی می‌شود و این امر به خودی خود می‌تواند هنرمندان جوان را به این حوزه جذب و علاقه‌مند کند.

او در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نقاشی قهوه‌خانه‌ای هنری وارداتی نیست. بلکه هنری خودجوش و ایرانی است و سادگی هنر نقاشان قدیم را در خود دارد. اقسام گوناگون سوژه‌های حماسی، مذهبی و کوچه و بازاری می‌تواند در نقاشی قهوه‌خانه‌ای متبلور شود و به طور کلی، بهتر از نقاشی‌های مدرن برای مردم ما قابل درک است.

جواد عقیلی هنرمند و مجموعه‌دار پیشکسوت نقاشی قهوه‌خانه‌ای در بخش پایانی اظهارات خود خاطرنشان کرد: تنها توصیه‌ام به دانشکده‌های هنر این است که حتی در حد اختصاص چند واحد اختیاری هم که شده نسبت به نقاشی قهوه‌خانه‌ای اهتمام به خرج دهند و از معدود هنرمندانی که همچنان در این حوزه مشغول‌اند، دعوت کنند تا برای تدریس به این دانشکده‌ها بیایند. از رهگذر تداوم این اتفاق، می‌توانیم شاهد افزایش علاقه و اشتیاق هنرمندان جوان به نقاشی قهوه‌خانه‌ای باشیم. چنین اتفاقی کاملا شدنی و قابل اجراست و من این حرف را سال‌ها قبل بیان کرده‌ام اما متاسفانه تاکنون شنیده نشده است و نشنیده‌ام که‌ دانشکده‌ای آن را اجرا کرده باشد.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: هنرهای تجسمی محرم 1402 محرم ماه محرم نقاشی هنرهای تجسمی محرم 1402 محرم ماه محرم نقاشی نقاشی قهوه خانه ای هنرمندان جوان هنر اصیل جواد عقیلی دانشگاه ها بار دیگر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۹۰۶۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واژگونی تراکتور منجر به فوت کشاورز مهابادی شد

رضا عقیلی مسئول روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان مهاباد گفت: بر اثر واژگونی تراکتور در مسیر روستای قزلقوپی به قره‌قشلاق بخش مرکزی مهاباد فوری موضوع در دستور کار قرار گرفت و اورژانس در محل حاضر شد.

وی اضافه کرد: در این حادثه راننده تراکتور از جاده منحرف شده و بر اثر واژگونی در کانال قدیمی آب جان خود را در صحنه از دست داد.

عقیلی عنوان کرد: این حادثه نخستین فوت ناشی از واژگونی تراکتور است که امسال برای روستاییان این شهرستان اتفاق افتاده است.

به گفته کارشناسان راهنمایی و رانندگی تردد با سرعت مطمئنه، پرهیز از حضور در اراضی دارای شیب شدید برای شخم زمین و حرکت با سرعت پایین و مطمئنه در پیچ‌ها می‌تواند از بروز واژگونی تراکتور جلوگیری کند.

باشگاه خبرنگاران جوان مهاباد مهاباد

دیگر خبرها

  • تجلیل از هنرمندان نمونه فعال در واحدهای تولیدی فعال صنایع دستی
  • فوت و فن پخت املت به سبک قهوه‌خانه‌های دربند (فیلم)
  • روایتی از هنرآفرینی هنرمندان نصف‌جهان در قطب عاشقی عالم، «کعبه»
  • لزوم ایجاد خانه‌های صنایع‌دستی در فارس
  • قتل شاگرد قهوه خانه به دست کارگر اخراجی
  • واژگونی تراکتور منجر به فوت کشاورز مهابادی شد
  • خشم پدر، جان همسر و فرزندش را گرفت
  • نمایش و نقد فیلم‌تئاتر «شهر آفتاب مهتاب» در سینماتک خانه هنرمندان
  • نمایشگاه کتاب و آثار خط و نقاشی در هرات
  • جنایت کارگر قهوه خانه بعد از اخراج!